Cách sử dụng tổng quát EQ để điều khiển âm sắc

09-01-2018, 10:04 am

Cách sử dụng tổng quát EQ để điều khiển âm sắc
(General USE of EQ for Tone Control)

1- Vì sao phải sử dụng EQ để điều khiển âm sắc

Những khía cạnh nào của chất lượng âm thanh có và không thể điều khiển bằng EQ? Trong Chương 2 đã giải thích ngắn gọn, phần lớn âm thanh liên quan đến hai khía cạnh cơ bản: chức năng của những phần tử dao động và sự cộng hưởng của nó. Trong khi đây là mô tả rất đơn giản về sự phối hợp âm thanh, nó phục vụ như hướng dẫn hữu ích để hiểu cái gì có và không thể điều khiển bằng EQ. EQ đã kiểm soát cao độ âm hay cấu trúc họa âm tương đối ít, được thiết lập phần lớn bởi những phân tử dao động của nguồn âm thanh, do đó lần lượt cũng bị ảnh hưởng bởi cách thức: lựa chọn, làm nổi bật, hay mặt khác, đặt nó trong sự chuyển động. Đưa vài dẫn chứng:

Nếu ai đó đang hát hay chơi nhạc cụ bi lạc điệu, rõ ràng là có rất ít hay không có loại EQ nào (hay bất kỳ thiết bị khác, tại giáo trình này) có thể làm gì để có hiệu ứng cân bằng.

Cách sử dụng tổng quát EQ để điều khiển âm sắc

2- Những việc EQ có thể làm để điều chỉnh âm sắc

Việc một EQ có thể làm, có liên quan đến việc điều chỉnh âm sắc, là:

& Điều chỉnh, hay trong vài trường hợp, thay đổi hoàn toàn, những cảm nhận về đặc điểm âm sắc của thiết bị có sự cộng hưởng (thí dụ, guitar thùng, vỏ ngoài trống, chuông clarinet, v.v) khi phân biệt với các phần tử dao động (thí dụ, dây đàn, mặt trống, nhạc khí có lưỡi gà, v.v). Những đặc tính cộng hưởng của nhạc cụ tham gia chủ yếu ở những tần số từ low đến mid-range. Cho một thí dụ đơn giản, nếu âm thanh nói chung quá mỏng, chúng ta có thể làm nó dày lên, và ngược lại.

& Giảm sự cộng hưởng tạo ra vài note nhạc nổi bật hơn những note khác. (Điều này yêu cầu phải chèn (insert) một notch filter hay EQ linh hoạt phía ngoài (flexible-outboard) khác).

Cách sử dụng tổng quát EQ để điều khiển âm sắc

& Trên nhạc cụ như bộ trống (chỉ có một cao độ cơ bản, trừ Roto-Toms và trống tương tự), EQ có thể lấy ra hay giảm những bội âm cơ bản và thấp (thông thường ở những tần số thấp khoảng 250Hz) để thêm hay bớt đi chiều sâu. Chúng ta cũng có thể làm giảm những bội âm cao hơn ở đây, nếu nó hiện diện, điều này tham gia ở lower mid-range, thường từ khoảng 300Hz đến 600Hz. Trong giải upper mid-range và high là những âm thanh dùi tiếp xúc với mặt trống mà chúng ta đã gặp phải, và dĩ nhiên EQ kiểm soát âm thanh vẻ mặt này rất đáng kể.

& EQ có thể thêm hay bớt đi những tần số cạnh biên, thí dụ, tiếng nẩy (bite) của dây guitar hay đàn bass, nhiều loại tiếng nổ (snap) của âm thanh trống, những âm bén hay âm suỵt của tiếng nói. Việc này tham gia ở những tần số cao. Đây là nơi vai trò của yếu tố dao động thường tham gia độc lập với sự cộng hưởng, vì hầu hết nhạc cụ chỉ có sự cộng hưởng tương đối ít ở tần số cao. Nhưng một lần nữa, nó có vấn đề với những phần tử dao động, thí dụ, với một số tiếng vo vo (buzzes) thì EQ có thể giảm thiểu nó, nhưng sẽ bị hy sinh và mất đi những âm bén thông thường hay tiếng nảy của âm thanh nhạc cụ.

Cách sử dụng tổng quát EQ để điều khiển âm sắc